Trądzik to choroba zapalna ze zmianami występującymi głownie na skórze twarzy, pleców, ramion i klatki piersiowej. Występuje u większości osób w wieku dojrzewania, ale dotyka także dorosłych. Niestety znacznie pogarsza on jakość życia przez powstające zmiany skórne, które są bardzo widoczne i bolesne z często towarzyszącym świądem w miejscu występowania stanów zapalnych. Ich nieestetyczny wygląd odbija się także na samopoczuciu i poczuciu pewności siebie w codziennym życiu.
Popularne wągry, czyli zaskórniki powstają w wyniku nadmiernej produkcji sebum, czyli łoju i zatykania ujść mieszków włosowych przez martwy naskórek. Możemy spotkać się z zaskórnikami otwartymi i zamkniętymi. Często w następstwie występuje stan zapalny, a to z kolei prowadzi do wykwitów trądzikowych zapalnych, czyli to nic innego jak bolesne krosty, grudki i torbiele. Przy nadmiarze sebum mamy idealne beztlenowe warunki dla bakterii Propionibacterium acnes, w których bardzo chętnie się namnażają zaostrzając trądzik.
Taka choroba może przebiegać z różnym nasileniem, zaczynając od łagodnego trądziku z zaskórnikami, kończąc na ciężkim trądziku z bolesnymi zmianami.
Poniżej skupimy się na farmakologicznych metodach radzenia sobie z trądzikiem:
- retinoidy stosowane miejscowo
- antybiotyki stosowane miejscowo
- doustne retinoidy
- doustne antybiotyki
- kwas azelainowy i azeloglicyna
- nadtlenek benzoilu
Każdą z powyższych metod farmakoterapii bezwzględnie należy skonsultować z lekarzem.
Dermatolog oceni stan skóry i dostosuje leczenie do Twoich potrzeb.
Retinoidy stosowane miejscowo
Retinoidy to pochodne retinolu czyli witaminy A. Takie preparaty to podstawa miejscowej terapii w przypadku trądziku, które nadają się do zmian o różnym stopniu nasilenia. Szczególnie widoczne efekty przynoszą w przypadku znacznej ilości zaskórników. Początkowo podczas stosowania miejscowych retinoidów skóra może być podrażniona, jednak z upływem czasu terapii danym preparatem dolegliwości te będą łagodniejsze.
W przypadku takich produktów bardzo ważna jest systematyczność, wytrwałość i cierpliwość! Pierwsze efekty zauważymy zapewne na początku terapii, jednak na efekt, na którym najbardziej nam zależy trzeba nieco poczekać… Kilka tygodni lub nawet miesięcy. Dlatego bardzo ważne – nie poddawaj się!
🛑 Uważaj na słońce! ☀ Retinoidy uwrażliwiają skórę na promieniowanie UV. Dlatego unikaj przebywania na słońcu i stosuj możliwie najwyższe filtry przeciwsłoneczne. Skutki stosowania retinoidów z kąpielami słonecznymi mogą być opłakane – intensywnie zaczerwieniona skóra, poparzenia słoneczne, trwałe przebarwienia to tylko część z możliwych konsekwencji.
Przykładowe miejscowe retinoidy:
- adapalen
- tretynoina
- izotretynoina
Antybiotyki stosowane miejscowo
- klindamycyna
- erytromycyna
- tetracyklina
Szczególnie przydatne, gdy mamy problem z trądzikiem ze zmianami zapalnymi. Jednak w przypadku takich preparatów trzeba pamiętać o antybiotykoodporności bakterii Propionibacterium acnes. Może się niestety zdarzyć, że stan cery nie poprawi się, a nawet zaostrzy się trądzik, co należy skonsultować z lekarzem. Aby ograniczyć antybiotykooporność można łączyć antybiotyk z preparatem, który do tej grupy leków nie należy. Co najważniejsze – pamiętajmy o filtrach i unikaniu słońca! ❗ Takie preparaty, podobnie jak retinoidy, mogą doprowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji po chwili zapomnienia na słońcu. Bardzo ważne jest także zwrócenie uwagi na ograniczenia dotyczące stosowania leku po otwarciu opakowania! Pamiętajmy, że mamy do czynienia z antybiotykiem! ❗
Doustne retinoidy – izotretynoina
Takie preparaty stosuje się w przypadkach ciężkiego trądziku. Podczas terapii doustnymi retinoidami mogą wystąpić liczne działania niepożądane, z których część pojawia się naprawdę często, między innymi suchość skóry i błon śluzowych. Trzeba także kontrolować morfologię krwi, poziom cholesterolu i enzymów wątrobowych. Ukojenie w przypadku przesuszenia mogą przynieść kosmetyki natłuszczające, intensywnie nawilżające i emolienty, w zależności od miejsca, na które chcesz aplikować kosmetyk.
❗Ważne! Jeżeli stosujemy doustne retinoidy pamiętajmy o skutecznej antykoncepcji. Izotretynoina działa silnie teratogennie, czyli występuje wysokie prawdopodobieństwo wad płodu.
Doustne antybiotyki
- Tetracyklina
- Limecyklina
- Doksycyklina
Doustne antybiotyki stosuje się zwykle już w przypadku znacznie nasilonego trądziku ze zmianami zapalnymi. Mogą one jednak powodować szereg działań niepożądanych, np. nudności, biegunki czy bóle brzucha. To o czym musimy pamiętać – unikanie promieniowania UV i stosowanie wysokich filtrów. W przypadku tetracyklin jest to szczególnie ważne. Zaletą tego typu preparatów jest szybka poprawa stanu skóry, ponieważ możemy ją zauważyć nawet już po dwóch tygodniach stosowania. Warto pamiętać, że ciągłej terapii przy pomocy antybiotyków nie powinniśmy prowadzić dłużej jak przez trzy miesiące.
Kwas azelainowy
Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Sprawdza się w przypadku łagodnego trądziku zaskórnikowego, ale także jako uzupełnienie pielęgnacji i terapii retinoidami, antybiotykami miejscowymi czy nadtlenkiem benzoilu. Normalnym i dość często spotykanym objawem podczas stosowania kwasów jest chwilowe pieczenie, swędzenie skóry z uczuciem „wbijania igiełek” po aplikacji. Takie efekty nie są nadmiernie nasilone, nie powinny nas niepokoić. Kwas azelainowy reguluje także procesy rogowacenia skóry, hamuje wydzielanie łoju, a dzięki temu eliminuje zaskórniki.
Azeloglicyna
Azeloglicyna to alternatywna forma kwasu azelainowego o właściwościach tego kwasu. Ponadto bardzo dobrze nawilża i poprawia kondycję skóry oraz ogranicza jej przetłuszczanie się. Dzięki swoim właściwościom dobrze sprawdza się u osób z trądzikiem, ale także jest przeznaczona dla osób z cerą suchą i dojrzałą.
Nadtlenek benzoilu
Sprawdzi się w przypadku łagodnego i umiarkowanego trądziku. Działa antybakteryjnie i antykomedogennie dzięki swoim właściwościom utleniającym. Po zastosowaniu takich preparatów może się zdarzyć, że skóra będzie zaczerwieniona z towarzyszącym pieczeniem, a nawet może dojść do złuszczania naskórka. Zwróć uwagę, że preparat może odbarwiać włosy i tkaniny, dzięki swoim utleniającym właściwościom.
Tips & Tricks
- Preparaty miejscowe nakładaj cienką warstwą na całą powierzchnię twarzy, a nie punktowo na poszczególne zmiany.
- Nie stosuj drażniących preparatów, np. peelingów mechanicznych. Mogą przez to nasilić się zmiany zapalne.
- Unikaj maści czy tłustych kremów, ponieważ mogą zatykać pory, a przez to nasilać trądzik.
- Leczenie danym preparatem powinno trwać minimum dwa miesiące. Poprawa stanu skóry nastąpi po sumiennym, systematycznym stosowaniu, a nie natychmiast.
- Zadbaj o delikatny i lekki makijaż. Zwróć uwagę na kosmetyki o lekkiej konsystencji, które nie będą powodować zaskórników.
PAMIĘTAJ! O odpowiedniej farmakoterapii powinien zdecydować lekarz. Nie stosuj leków „na własną rękę”! Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości podczas stosowania danego preparatu, koniecznie skonsultuj to z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek stosowany niewłaściwie może zagrażać Twojemu zdrowiu.